Bệnh Đậu Gà – Cách Nhận Biết, Điều Trị Và Phòng Ngừa Hiệu Quả

Bệnh đậu gà là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm thường gặp, đặc biệt là gà con. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng mà còn có thể gây tử vong nếu không được xử lý kịp thời. Cách nhận biết, phương pháp điều trị và những biện pháp phòng ngừa hiệu quả sẽ được CONGADEN tư vấn chi tiết qua bài viết dưới đây.

Bệnh đậu gà là gì?

Bệnh đậu gà là một loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus Avipox gây ra, xuất hiện phổ biến trên đàn gà nuôi, đặc biệt trong giai đoạn giao mùa. Virus có thể sống dai trong môi trường nhiều tháng, lây lan nhanh qua côn trùng. Nếu không được phát hiện sớm, bệnh đậu gà có thể lây nhiễm gây tử vong hàng loạt cho những con gà khác.

Tác nhân gây bệnh

Virus Avipox thuộc họ Poxviridae, có đặc tính đề kháng với nhiệt ẩm, ánh sáng và sát trùng thông thường. Chúng có thể sống tới 56 ngày trong cơ thể muỗi và lây lan qua vết chích.

Hậu quả và nguy cơ lan truyền

Bệnh đậu làm gà chậm lớn, giảm ăn, sụt cân, giá trị thấp và nguy hiểm hơn là tỷ lệ chết cao ở gà con, gà bị cả hai thể bệnh.

Nguyên nhân gốc rễ khiến gà dễ nhiễm đậu

Không chỉ do virus, môi trường và quá trình chăm sóc kém cũng tăng nguy cơ nhiễm bệnh như:

• Thời tiết: mùa đông xuân, khi trời hanh khô hoặc ẩm ướt, virus dễ bị kích hoạt.
• Chuồng trại kém vệ sinh, thấp ánh sáng, không phun sát trùng định kỳ, chuồng kín không thoáng là nơi virus tái sinh.
• Gà suy dinh dưỡng, kháng thể yếu khiến gà mất đi khả năng đề kháng tự nhiên.
• Muỗi và ruồi truyền virus qua vết chích hoặc vết thương.
• Gà có thể lây nhau qua chất thải, máng ăn, dụng cụ chung.
• Chăn nuôi tập trung, không cùng vào cùng ra tăng nguy cơ lây nhiễm chéo.

Các dạng bệnh đậu gà thường gặp và cách phân biệt

Việc nhận biết đúng thể bệnh giúp xác định cách điều trị hiệu quả.

• Thể ngoài da (đậu khô): nổi u nhỏ màu xám ở mào, mí mắt, yếm, chân. Sau vài ngày chín và khô lại.
• Thể niêm mạc (đậu ướt): niêm mạc miệng, hầu bị màng giả giống nốt lở loét, gà khó thở.
• Thể hỗn hợp: khi gà bị cả hai dạng trên, tỷ lệ chết thường cao vì sức đề kháng yếu.
• Dấu hiệu nhận biết sớm khi gà mắc bệnh đậu: biết cách nhận diện từ những biểu hiện nhỏ sẽ giúp ngăn ngừa bệnh lây lan.
• Ngoại hình biến đổi: gà nhìn lé, xù lông, ít ăn, hay gãy cánh.
• Biểu hiện hành vi: rũ rượi, đứng ì một chỗ, thở gấp, đập cánh nhiều.
• Triệu chứng nặng: chảy nước mắt, hô hấp khó, mụn đậu bị viêm, đỏ loét.

Hướng dẫn điều trị bệnh đậu gà đúng cách và an toàn

Việc điều trị cần kiên trì, kết hợp nhiều biện pháp để vừa kiểm soát triệu chứng, vừa nâng cao sức đề kháng:

1. Xử lý mụn đậu ngoài da: bóc nhẹ lớp vảy đậu khô, sát trùng bằng xanhmethylen, cồn Iod 1–2%, hoặc CuSO4 5% từ 1–2 lần/ngày.
2. Điều trị thể niêm mạc: dùng tăm bông làm sạch lớp màng giả trong miệng và hầu, kết hợp thuốc nhỏ mắt, glycerin sát khuẩn nhẹ.
3. Kết hợp thuốc và bổ trợ: cho uống kháng sinh phổ rộng như Amox hoặc Genta-Costrim để phòng nhiễm trùng kế phát, kết hợp vitamin A, B, C, điện giải giúp phục hồi sức.
4. Nhắc lại vaccine khi cần thiết: trường hợp đàn chưa được chủng ngừa, cần tiêm bổ sung nếu có thể, đặc biệt cho gà khoẻ còn lại trong đàn.

Thuốc điều trị bệnh đậu gà được bác sĩ khuyên dùng

Danh sách thuốc nên có sự tư vấn từ bác sĩ thú y tùy theo mức độ bệnh:

• Thuốc bôi tại chỗ: xanh methylen, cồn Iod 1–2%, đồng sunfat (CuSO4 5%)
• Thuốc uống và pha trộn vào thức ăn: Amoxycol, Amox, Genta-costrim, Ampicol. Kháng sinh phòng kế phát như Chloramphenicol, Tetracycline
• Thuốc bổ trợ tăng sức đề kháng: Vitamin A, B-Complex, điện giải Gluco K-C, men tiêu hóa Lactic hoặc B–com.
  

Cách phòng bệnh đậu gà chủ động từ sớm

Phòng bệnh luôn hiệu quả và tiết kiệm hơn chữa bệnh.

• Lịch tiêm vaccine: chủng vaccine đậu cho gà từ 7–10 ngày tuổi, đâm kim qua màng cánh. Kiểm tra vết tiêm sau 5 ngày. Tiêm nhắc lại nếu không nổi cục u phản ứng.
• Sát trùng chuồng trại định kỳ: dùng Iod 10%, formol 3% hoặc Hankon phun 1–2 lần/tuần để tiêu diệt mầm bệnh.
• Kiểm soát côn trùng: dùng G-Tox hoặc Hantox diệt muỗi, ruồi, bọ đỏ trong chuồng trại.
• Tăng sức đề kháng: bổ sung vitamin, điện giải, men tiêu hoá. Đảm bảo nước sạch và khẩu phần ăn đủ đạm, khoáng.

Những sai lầm khi điều trị bệnh đậu khiến gà dễ tái phát

Cần tránh những sai lầm cơ bản khi chăm sóc gà nhiễm đậu như: tự ý ngừng thuốc khi thấy gà đỡ, dùng thuốc nhưng không đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, bôi thuốc sai liều hoặc sai vị trí, không tiêm chủng cho đàn gà mới và gà chưa đủ miễn dịch khiến virus có thể tái phát.

Xem thêm: Nguyên Nhân Gà Bị Khô Chân – Cách Nhận Biết Và Điều Trị

Kết luận

Bệnh đậu gà là mối đe dọa lớn cho toàn đàn nếu không được phát hiện và xử lý đúng cách. Việc nắm rõ nguyên nhân, biểu hiện, cách điều trị và phòng ngừa sẽ giúp người chăn nuôi chủ động ứng phó, bảo vệ hiệu quả đàn gia cầm. Chủ động tiêm phòng, giữ vệ sinh chuồng trại và theo dõi sức khỏe gà hàng ngày là chìa khóa để ngăn chặn dịch bệnh nguy hiểm này. Tham khảo thêm các loại bệnh gà khác tại blog đá gà nhé.